ارزیابی کالبد محله‌‌‌های قدیمی شهری در پاسخ‌دهی به احساس امنیت (نمونة موردی: محلة ملک‌آباد شهر قزوین)

Authors

  • الهه شعبان جولا کارشناس ارشد برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای دانشگاه تهران، پردیس هنرهای زیبا
Abstract:

احساس امنیت، یکی از نیازهای روحی انسان و از مهم‌ترین ویژگی‌های کیفیت فضاست. در جوامع شهری امروز، عوامل گوناگون محیطی سبب بروز انواع بزهکاری­ها و بی‌قانونی­ها و ناامنی در شهر شده­اند. این در حالی است که بافت­های شهری و محله‌های قدیمی ایران، از بعد امنیت و آرامش، شهرة شهرها بوده­اند. این مسئله، اگرچه متأثر از ساختار اجتماعی و فرهنگی نیز بوده است، نباید از طراحی هوشمندانة کالبد این‌گونه محله‌ها غافل شد. این موضوع، هدف اصلی این پژوهش است. غالب این محله‌ها، بر مبنای اصول، ساخته شده‌اند و زمینة مناسبی برای تحقیق فراهم می­کند. مقالة حاضر در دسته­بندی پژوهش­های کیفی قرار­ گرفته و ضمن بهره­گیری از تحلیل فضایی، به‌وسیلة نرم‌افزار GIS، بر مبنای روش مطالعة موردی (Case Study) انجام شده است. بدین ترتیب که با­ مروری بر معیارهای امنیت شهری، جامع­ترین نظریه، یعنی نظریة «پیشگیری از جرم، از طریق طراحی محیطی یا CPTED»، ملاک عمل قرار گرفته و مدل به­دست­آمده در یکی از محله‌های قدیمی قزوین پیاده شده است. نتایج ارزیابی با استفاده از روش­های ماتریس گولر و چک­لیست معیارها نشان می­دهد از بین سه معیار مشخص‌شده، محلة ملک­آباد در معیارهای نظارت طبیعی و تقویت قلمروها، وضعیت مطلوبی دارد و در معیار کنترل دسترسی­ها در وضعیت زیر متوسط قرار گرفته است. نقاط قوت محله نیز مشخص شده و در انتها یافته­های علمی و عملیاتی تحقیق ارائه شده ­است. در نهایت می­توان گفت ارزیابی کالبد محلة ملک­آباد به‌عنوان نمونه‌ای از محله­های قدیمی شهر تاریخی قزوین نشان می­دهد این محله توانسته است در پاسخ­دهی به نیاز به احساس امنیت ساکنان آن در حد مطلوب ایفای نقش کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی کالبد محله های قدیمی شهری در پاسخ دهی به احساس امنیت (نمونة موردی: محلة ملک آباد شهر قزوین)

احساس امنیت، یکی از نیازهای روحی انسان و از مهم ترین ویژگی های کیفیت فضاست. در جوامع شهری امروز، عوامل گوناگون محیطی سبب بروز انواع بزهکاری­ها و بی قانونی­ها و ناامنی در شهر شده­اند. این در حالی است که بافت­های شهری و محله های قدیمی ایران، از بعد امنیت و آرامش، شهرة شهرها بوده­اند. این مسئله، اگرچه متأثر از ساختار اجتماعی و فرهنگی نیز بوده است، نباید از طراحی هوشمندانة کالبد این گونه محله ها غا...

full text

هویت مکانی و عوامل مؤثر بر آن در محلات قدیمی نمونة مطالعه: محلة کلاه‌فرنگی سبزوار

مکان‌ها سازندة بخشی از هویت افرادند؛ اما امروزه مکان‌های شهری ازجمله محلات متأثر از شهرنشینی و شهرسازی جدید معنای خود را از دست داده‌اند که نتیجة این فرایند، تضعیف هویت مکانی شهروندان امروزی بوده است. با وجود این ممکن است بعضی محلات قدیمی همچنان به‌مثابة عناصری هویت‌بخش به حفظ و ارتقای هویت مکانی شهروندان کمک کنند و به سبب همین نقش مهم، شایستة توجهی دوچندان باشند. با توجه به اهمیت موضوع، هدف ا...

full text

برنامه ریزی فضاهای امن شهری با رویکرد CPTED (نمونة موردی محلة “آبک گلابدره” واقع در منطقة یک شهرداری تهران)

یکی از نیازهای اولیه انسان برای زندگی داشتن امنیت است. امنیتی که بخش عمدة آن در فضاهای شهری شکل می‌گیرد. احساس امنیت در یک شهر به عوامل بسیاری بستگی دارد و در این تحقیق سعی شده است به شناخت و معرفی معیارهای تأثیرگذار فضایی-کالبدی بر امنیت فضاهای شهری پرداخته شود. در طول زمان، نظریه‌های بسیاری، پشتوانة فکری اقدامات و برنامه‌ریزی‌ها را تشکیل داده‌اند که یکی از جدیدترین و کاربردی‌ترین آنها، نظریه...

full text

ارزیابی کیفیت محیطی فضاهای شهری پیاده مدار و پاسخدهی اجتماعی (نمونه موردی: خیابان فردوسی شهر ایلام)

آنچه در شهرهای امروز، حیات شهری و زندگی سالم شهروندی را بیش از سایر عوامل موجب می‌شود، توجه به ابعاد اجتماعی در طرح‌های شهری است. وجود قابلیت‌ها و کیفیت‌های محیطی برای درک و دریافت فضا و در نتیجه آن مکث و حضور افراد در فضاهای شهری، زمینه ساز دیدن و دیده شدن در سطوح پایین و در سطحی فراتر تعاملات و مراودات اجتماعی می‌شود. در واقع، تمرکز بر کیفیت‌های محیطی است که کارایی و سرزندگی فضاهای شهری، استم...

full text

ارزیابی نقش منظر شهر در تأمین امنیت شهروندان نمونه موردی : شهر قزوین

در حال حاضر یکی از مهم‌ترین آسیب‌‌های شهری بر پیکر شهرها ناشی از آشفتگی و اغتشاش بصری است. از طرف دیگر، امنیت و منظر شـهری، واژه‌هایـی هستند که اگرچه هردو از زیرمجموعه‌‌های علم شهرسـازی و معماری منظر محسوب می‌‌شوند، اما نیاز به بررسی دقیق‌تر ارتباط بین آنها وجود دارد. این در حالی است که نظریات و تجارب متعدد نشان می‌‌دهد بسیاری از معیارها و سنجه‌‌های به دست آمده در تحقیقات مختلف که منجر به ایجاد...

full text

.کالبد شناسی شهری قزوین در دوران صفوی

شهر قزوین پس از تشکیل دولت صفوی اهمیت ویژه و منحصر به فردی یافت و به سرعت مراحل رشد و ترقی خود را در زمان شاه  طهماسب اول طی کرد. این شهر در وهلۀ نخست مرکز تجمع گروه ها و اقوام مختلفی شد که پس از پایتخت شدن راهی این شهر شدند. همچنین مرکزیت سیاسی این شهر اهمیت مذهبی و تجاری قابل توجهی بدان بخشید. در این دوران ساخت بناها و مساجد جلوة جدیدی به فضای این شهر بخشید، اما دیری نپایید که باانتقال پایتخت...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 46  issue 4

pages  791- 808

publication date 2015-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023